logo
导航

行列式的计算方法

行列式的计算方法

行列式的计算是线性代数中的基本技能,掌握多种计算方法可以提高解题效率。

展开法

按行展开

方法:选择一行,按该行展开行列式。

公式A=j=1n(1)i+jaijMij|A| = \sum_{j=1}^n (-1)^{i+j} a_{ij} M_{ij}

其中 MijM_{ij} 是元素 aija_{ij} 的余子式。

选择原则

  • 选择零元素较多的行
  • 选择元素较小的行
  • 选择便于计算的行

例子: 计算 123014560\begin{vmatrix} 1 & 2 & 3 \\ 0 & 1 & 4 \\ 5 & 6 & 0 \end{vmatrix}

:选择第二行(有零元素)展开: A=0×M21+1×M22+4×M23|A| = 0 \times M_{21} + 1 \times M_{22} + 4 \times M_{23} =11350+41256= 1 \begin{vmatrix} 1 & 3 \\ 5 & 0 \end{vmatrix} + 4 \begin{vmatrix} 1 & 2 \\ 5 & 6 \end{vmatrix} =1(1×03×5)+4(1×62×5)= 1(1 \times 0 - 3 \times 5) + 4(1 \times 6 - 2 \times 5) =1(15)+4(4)=1516=31= 1(-15) + 4(-4) = -15 - 16 = -31

按列展开

方法:选择一列,按该列展开行列式。

公式A=i=1n(1)i+jaijMij|A| = \sum_{i=1}^n (-1)^{i+j} a_{ij} M_{ij}

例子: 计算 201130024\begin{vmatrix} 2 & 0 & 1 \\ 1 & 3 & 0 \\ 0 & 2 & 4 \end{vmatrix}

:选择第二列(有零元素)展开: A=0×M12+3×M22+2×M32|A| = 0 \times M_{12} + 3 \times M_{22} + 2 \times M_{32} =32104+22110= 3 \begin{vmatrix} 2 & 1 \\ 0 & 4 \end{vmatrix} + 2 \begin{vmatrix} 2 & 1 \\ 1 & 0 \end{vmatrix} =3(2×41×0)+2(2×01×1)= 3(2 \times 4 - 1 \times 0) + 2(2 \times 0 - 1 \times 1) =3(8)+2(1)=242=22= 3(8) + 2(-1) = 24 - 2 = 22

性质法

利用基本性质简化

策略

  1. 利用行(列)加法性质,将行列式化为上三角或下三角形式
  2. 利用行(列)交换性质,将零元素较多的行(列)移到便于展开的位置
  3. 利用提取公因子性质,简化计算

例子: 计算 123246369\begin{vmatrix} 1 & 2 & 3 \\ 2 & 4 & 6 \\ 3 & 6 & 9 \end{vmatrix}

  1. 将第一行的-2 倍加到第二行: 123000369\begin{vmatrix} 1 & 2 & 3 \\ 0 & 0 & 0 \\ 3 & 6 & 9 \end{vmatrix}

  2. 将第一行的-3 倍加到第三行: 123000000\begin{vmatrix} 1 & 2 & 3 \\ 0 & 0 & 0 \\ 0 & 0 & 0 \end{vmatrix}

  3. 由于有一行全为零,所以行列式为零。

分块法

适用条件:行列式可以分块,且某些块为零或为单位矩阵。

公式

  • 对于 AB0D\begin{vmatrix} A & B \\ 0 & D \end{vmatrix},有 AD|A| \cdot |D|
  • 对于 A0CD\begin{vmatrix} A & 0 \\ C & D \end{vmatrix},有 AD|A| \cdot |D|

例子: 计算 1200340000210034\begin{vmatrix} 1 & 2 & 0 & 0 \\ 3 & 4 & 0 & 0 \\ 0 & 0 & 2 & 1 \\ 0 & 0 & 3 & 4 \end{vmatrix}

: 这是一个分块对角矩阵: A=12342134|A| = \begin{vmatrix} 1 & 2 \\ 3 & 4 \end{vmatrix} \cdot \begin{vmatrix} 2 & 1 \\ 3 & 4 \end{vmatrix} =(1×42×3)×(2×41×3)= (1 \times 4 - 2 \times 3) \times (2 \times 4 - 1 \times 3) =(46)×(83)=(2)×5=10= (4 - 6) \times (8 - 3) = (-2) \times 5 = -10

特殊方法

范德蒙德行列式

定义:形如 111x1x2xnx12x22xn2x1n1x2n1xnn1\begin{vmatrix} 1 & 1 & \cdots & 1 \\ x_1 & x_2 & \cdots & x_n \\ x_1^2 & x_2^2 & \cdots & x_n^2 \\ \vdots & \vdots & \ddots & \vdots \\ x_1^{n-1} & x_2^{n-1} & \cdots & x_n^{n-1} \end{vmatrix} 的行列式。

公式V=1i<jn(xjxi)|V| = \prod_{1 \leq i < j \leq n} (x_j - x_i)

例子: 计算 111123149\begin{vmatrix} 1 & 1 & 1 \\ 1 & 2 & 3 \\ 1 & 4 & 9 \end{vmatrix}

V=(21)(31)(32)=1×2×1=2|V| = (2-1)(3-1)(3-2) = 1 \times 2 \times 1 = 2

循环行列式

定义:形如 abccabbca\begin{vmatrix} a & b & c \\ c & a & b \\ b & c & a \end{vmatrix} 的行列式。

公式A=a3+b3+c33abc|A| = a^3 + b^3 + c^3 - 3abc

例子: 计算 123312231\begin{vmatrix} 1 & 2 & 3 \\ 3 & 1 & 2 \\ 2 & 3 & 1 \end{vmatrix}

A=13+23+333×1×2×3|A| = 1^3 + 2^3 + 3^3 - 3 \times 1 \times 2 \times 3 =1+8+2718=18= 1 + 8 + 27 - 18 = 18

计算技巧

观察法

技巧

  1. 观察行列式是否有特殊结构
  2. 寻找零元素较多的行或列
  3. 寻找成比例的行或列
  4. 寻找可以分块的结构

递推法

适用:n 阶行列式与(n-1)阶行列式有关系。

例子: 计算 2100121001210012\begin{vmatrix} 2 & 1 & 0 & 0 \\ 1 & 2 & 1 & 0 \\ 0 & 1 & 2 & 1 \\ 0 & 0 & 1 & 2 \end{vmatrix}

: 按第一行展开: A=22101210121110021012|A| = 2 \begin{vmatrix} 2 & 1 & 0 \\ 1 & 2 & 1 \\ 0 & 1 & 2 \end{vmatrix} - 1 \begin{vmatrix} 1 & 1 & 0 \\ 0 & 2 & 1 \\ 0 & 1 & 2 \end{vmatrix}

继续展开得到递推关系。

练习题

练习 1

计算行列式 210132014\begin{vmatrix} 2 & 1 & 0 \\ 1 & 3 & 2 \\ 0 & 1 & 4 \end{vmatrix}

参考答案

解题思路: 按第一行展开计算。

详细步骤

  1. A=2321411204+01301|A| = 2 \begin{vmatrix} 3 & 2 \\ 1 & 4 \end{vmatrix} - 1 \begin{vmatrix} 1 & 2 \\ 0 & 4 \end{vmatrix} + 0 \begin{vmatrix} 1 & 3 \\ 0 & 1 \end{vmatrix}

  2. =2(3×42×1)1(1×42×0)+0= 2(3 \times 4 - 2 \times 1) - 1(1 \times 4 - 2 \times 0) + 0

  3. =2(122)1(4)=2(10)4=204=16= 2(12 - 2) - 1(4) = 2(10) - 4 = 20 - 4 = 16

答案:行列式的值为 16。

练习 2

利用性质法计算 123246111\begin{vmatrix} 1 & 2 & 3 \\ 2 & 4 & 6 \\ 1 & 1 & 1 \end{vmatrix}

参考答案

解题思路: 利用行加法性质简化计算。

详细步骤

  1. 将第一行的-2 倍加到第二行: 123000111\begin{vmatrix} 1 & 2 & 3 \\ 0 & 0 & 0 \\ 1 & 1 & 1 \end{vmatrix}

  2. 由于第二行全为零,所以行列式为零。

答案:行列式的值为 0。

练习 3

计算范德蒙德行列式 1111241416\begin{vmatrix} 1 & 1 & 1 \\ 1 & 2 & 4 \\ 1 & 4 & 16 \end{vmatrix}

参考答案

解题思路: 使用范德蒙德行列式的公式。

详细步骤

  1. x1=1,x2=2,x3=4x_1 = 1, x_2 = 2, x_3 = 4

  2. V=(21)(41)(42)=1×3×2=6|V| = (2-1)(4-1)(4-2) = 1 \times 3 \times 2 = 6

答案:行列式的值为 6。

练习 4

计算分块行列式 1200340000120034\begin{vmatrix} 1 & 2 & 0 & 0 \\ 3 & 4 & 0 & 0 \\ 0 & 0 & 1 & 2 \\ 0 & 0 & 3 & 4 \end{vmatrix}

参考答案

解题思路: 利用分块行列式的性质。

详细步骤

  1. 这是一个分块对角矩阵

  2. A=12341234|A| = \begin{vmatrix} 1 & 2 \\ 3 & 4 \end{vmatrix} \cdot \begin{vmatrix} 1 & 2 \\ 3 & 4 \end{vmatrix}

  3. =(1×42×3)2=(46)2=(2)2=4= (1 \times 4 - 2 \times 3)^2 = (4 - 6)^2 = (-2)^2 = 4

答案:行列式的值为 4。

练习 5

计算循环行列式 111111111\begin{vmatrix} 1 & 1 & 1 \\ 1 & 1 & 1 \\ 1 & 1 & 1 \end{vmatrix}

参考答案

解题思路: 使用循环行列式的公式。

详细步骤

  1. a=b=c=1a = b = c = 1

  2. A=13+13+133×1×1×1=33=0|A| = 1^3 + 1^3 + 1^3 - 3 \times 1 \times 1 \times 1 = 3 - 3 = 0

答案:行列式的值为 0。


提示:选择合适的方法可以大大提高计算效率,要根据行列式的特点选择最适合的方法。